1. Czy w systemie prawnym Państwa kraju występują dokumenty, które mieszczą się w pojęciu aktu autentycznego zdefiniowanego w prawie Unii Europejskiej?
[‘akt autentyczny’ oznacza dokument, który został urzędowo sporządzony lub zarejestrowany jako akt autentyczny w państwie członkowskim i którego autentyczność:
(i) dotyczy podpisu i treści aktu autentycznego; oraz
(ii) została stwierdzona przez organ publiczny lub inny organ uprawniony do tego przez państwo członkowskie pochodzenia.]
Tak.
Jeżeli tak, jakie są to dokumenty? Czy są to wyłącznie akty notarialne, czy też dokumenty sporządzone przez inne organy?
Zgodnie z polskim prawem warunki stawiane w prawie europejskim dla authentic instruments spełniają: akty notarialne, orzeczenia sądów, akty stanu cywilnego czy decyzje organów administracji. Należy pamiętać, że w prawie polskim zakres podmiotów uprawnionych do wydawania takich dokumentów jest bardzo szeroki. Zgodnie z art. 244 kodeksu postępowania cywilnego:
§ 1. Dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do dokumentów urzędowych sporządzonych przez podmioty, inne niż wymienione w § 1, w zakresie zleconych im przez ustawę zadań z dziedziny administracji publicznej.
2. Czy w Państwa porządku prawnym dokumentom urzędowym przypisywana jest szczególna wartość pod względem dowodowym? Jakie zasady o tym stanowią?
Tak, zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego dokument urzędowy posiada moc dowodową (art. 244 KPC, art. 2431-art. 257 KPC)
Ponadto, zgodnie z art.2 par.2 ustawy Prawo o notariacie z 14 lutego 1991 r. czynności notarialne dokonane przez notariusza zgodnie z prawem mają charakter dokumentu urzędowego.
Według postanowień Kodeksu postępowania cywilnego dokumenty dzielą się na: dokumenty urzędowe i dokumenty prywatne.
W postępowaniach cywilnych przed sądem prawo do uwierzytelnienia kopii dokumentów przysługuje notariuszom (art. 79 pkt 2 i art. 96-101 ustawy z 14.2.1991 r. – Prawo o notariacie), konsulom art. 28, art. 32 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. Prawo konsularne (Dz. U. poz. 1274), adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu lub radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (art. 89 KPC, art. 129 KPC).
Uwierzytelnienie dokumentu i poświadczenie jego zgodności z oryginałem zgodnie z treścią art. 129 § 3 KPC powoduje nadanie temu odpisowi waloru dokumentu urzędowego. Z powyższych przepisów wynika zatem względem notarialnego uwierzytelnienia odpisu dokumentu rozróżnienie, na odpisy potwierdzone „za zgodność z okazanym dokumentem” oraz odpisy potwierdzone za „zgodność z oryginałem”, przy czym za odpisy mające walor dokumentów urzędowych należy uznać tylko te drugie, które winny zawierać klauzulę „za zgodność z oryginałem”.
3. Czy wszystkim dokumentom urzędowym przypisywana jest ta sama szczególna wartość pod względem dowodowym?
4. Szczególna wartość pod względem dowodowym odnosi się do:
- daty sporządzenia dokumentu urzędowego
- miejsca sporządzenia dokumentu urzędowego
- podpisu stron, których dokument urzędowy dotyczy
- treści oświadczeń złożonych przez strony
- wszelkich pouczeń organu w ramach jego uprawnień
- czynności, które organ podjął zgodnie z jego oświadczeniem
- obecności stron, ustalenia ich tożsamości, a także zgód przez nie wyrażonych
5. Szczególną wartość pod względem dowodowym można podważyć:
Przed jakim organem: przed sądem
Zgodnie z jakim postępowaniem (należy przytoczyć stosowne przepisy): są to domniemania prawne wzruszalne art. 252-254 KPC
W jakim terminie: do momentu stwierdzenia prawdziwości dokumentu wyrokiem, który stał się prawomocny.
1. Jakie organy lub podmioty wykonujące władzę publiczną mogą sporządzać dokumenty urzędowe w Państwa porządku prawnym zgodnie z art. 3 (1) (i) rozporządzenia 650/2012?
2. Prosimy wskazać dokumenty urzędowe, które są najczęściej sporządzane w postępowaniu spadkowym, oraz organy, które takie dokumenty wydają.
Notarialne poświadczenie dziedziczenia - akt poświadczenia dziedziczenia sporządza notariusz lub sądowe stwierdzenie nabycia spadku - prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wydaje sąd.
Złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, dział spadku – w sądzie lub u notariusza.
Sporządzenie testamentu w formie aktu notarialnego, umowy dotyczące spadku (np. zrzeczenie się dziedziczenia) – u notariusza.
3. Moc dowodowa wybranych dokumentów sporządzonych w formie szczególnej, na przykład ,,acte de notoriété” we Francji w Włoszech.
Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia jest dokumentem, który stwierdza kto po kim dziedziczy i ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku - art. 95j, ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku – Prawo o notariacie (Dz. U. z 2002 r. nr 42, poz. 369, z późn. zm.), zaś ilekroć w przepisach odrębnych jest mowa o postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, należy rozumieć przez to również zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia (art. 95p w/w ustawy) oraz art. art. 679 KPC.
Protokół dziedziczenia jest z kolei dokumentem, który zawiera oświadczenia osób, które stawiły się u notariusza w celu dokonania poświadczenia dziedziczenia. W treści protokołu dziedziczenia notariusz poucza stawających o obowiązku ujawnienia wszelkich okoliczności mających znaczenie dla treści protokołu dziedziczenia oraz o treści art. 95c §2 pkt 8 Prawa o notariacie, to jest o odpowiedzialności karnej z art. 233 Kodeksu karnego za złożenie fałszywych oświadczeń.
1. Jakie rodzaje dokumentów są sporządzane w dziedzinie prawa rodzinnego?
- Umowy majątkowe małżeńskie: małżonkowie mogą zarówno rozszerzyć wspólność majątkową, jak również ją ograniczyć; małżonkowie mogą również ustanowić rozdzielność majątkową lub hybrydalny ustrój rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków.
- Podziały majątku między małżonkami – podział majątku jest możliwy wyłącznie w sytuacji, kiedy ustała wspólnota majątkowa, to jest w wyniku intercyzy, rozwodu lub separacji, śmierci jednego z małżonków, ubezwłasnowolnienia bądź upadłości.
W szerszym ujęciu prawa rodzinnego:
- darowizny pomiędzy członkami rodziny,
- umowy dożywocia, ustanowienia służebności mieszkania na rzecz osób bliskich i inne.