1. Bestaan er in het rechtssysteem akten die vallen binnen de definitie van authentieke akte zoals gegeven in de Europese wetgevende instrumenten?
[„Authentieke akte”: een document inzake erfopvolging dat in een lidstaat formeel als authentieke akte is verleden of geregistreerd en waarvan de formele geldigheid:
(I) betrekking heeft op de ondertekening en de inhoud van de akte, en
(II) is vastgesteld door een overheidsinstantie of door een andere daartoe door de lidstaat van herkomst gemachtigde instantie.]
Ja.
Zo ja, welke zijn dit? Zijn dit enkel notariële akten of ook akten van andere autoriteiten?
Artikel 156 lid 2 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering geeft de definitie van een authentieke akte, zie het antwoord op vraag 1. De notariële akte is nader gedefinieerd in de Wet op het Notarisambt. Het Burgerlijk Wetboek verwijst in sommige artikelen naar de notariële akte, waarmee bedoeld wordt dat alleen de authentieke akte ondertekend door een notaris (notariële akte) geaccepteerd wordt, zie bijvoorbeeld de hypotheekakte genoemd in art. 3:260 BW.
Ambtenaren van de burgerlijke stand, deurwaarders en gerechtelijke instanties kunnen ook authentieke akten opstellen in Nederland zoals geregeld in het Burgerlijke Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.
2. Heeft in uw rechtssysteem de authentieke akte bijzondere bewijskracht? Wat zijn de regels hieromtrent?
3. Hebben alle authentieke akten dezelfde bijzondere bewijskracht?
4. Overwegingen van bijzondere bewijskracht
- De datum waarop de authentieke akte is opgesteld
De authentieke akte levert overeenkomstig artikel 157 lid 1 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering dwingend bewijs ten aanzien van de datum van opstellen: de datum is een zaak die valt binnen datgene wat de notaris tijdens het uitoefenen van zijn ambt omtrent zijn waarnemingen en verrichtingen heeft verklaard. Tegen dit veronderstelde bewijs is tegenbewijs mogelijk op grond van artikel 151 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.
- De plaats waar de authentieke akte is opgesteld
De authentieke akte levert overeenkomstig artikel 157 lid 1 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering dwingend bewijs van de plaats van opstellen: verwijzing naar de plaats van opstellen is een zaak die valt binnen datgene wat de notaris tijdens het uitoefenen van zijn ambt omtrent zijn waarnemingen en verrichtingen heeft verklaard. Tegen dit veronderstelde bewijs is tegenbewijs mogelijk op grond van artikel 151 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.
- De ondertekening door de partijen van de authentieke akte
De authentieke akte levert overeenkomstig artikel 157 lid 1 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering dwingend bewijs van de herkomst van de handtekeningen: verwijzing naar de herkomst van de handtekeningen is een zaak die valt binnen datgene wat de notaris tijdens het uitoefenen van zijn ambt omtrent zijn waarnemingen en verrichtingen heeft verklaard. Tegen dit veronderstelde bewijs is tegenbewijs mogelijk op grond van artikel 151 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.
- De verklaringen van de partijen
De authentieke akte levert overeenkomstig artikel 157 lid 1 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering dwingend bewijs ten aanzien van het feit van het afleggen van de verklaringen door de partijen, en ook, overeenkomstig artikel 157 lid 2 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, dwingend bewijs ten aanzien van de waarheid van deze verklaringen tussen de partijen (ook bindend voor hun erfgenamen en rechtverkrijgenden). Het veronderstelde dwingend bewijs van de waarheid van de verklaringen van de partijen wordt in termen van de rechtsgevolgen ervan echter beperkt tot die rechtsgevolgen die werkelijk ter vrije bepaling van de partijen staan: er kan geen sprake zijn van dergelijke rechtsgevolgen betreffende zaken die volgens de wet niet vrij door de partijen kunnen worden bepaald. Tegen beide veronderstelde bewijzen is tegenbewijs mogelijk op grond van artikel 151 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.
- Iedere waarneming van de ambtenaar binnen de kring van zijn bevoegdheid
We hebben de vraag zo opgevat dat hier aanvullende gegevens betreffende de hierboven genoemde bewijskracht kunnen worden vermeld. Voorbeelden daarvan zijn: gegevens over erfgenamen en rechtverkrijgenden die zijn gebonden door het bewijs in de authentieke akte; aanvullende gegevens die vallen onder artikel 157 lid 1 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, bijv. de naam, woonplaats en geboortedatum van de getuigen; en mogelijk een verwijzing naar artikel 151 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering om aan te geven dat slechts het meest dwingende bewijs van het tegendeel volstaat als tegenbewijs tegenover het bewijs in een authentieke akte.
- De maatregelen die de ambtenaar verklaart te hebben genomen
Volgens artikel 157 lid 1 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering is er sprake van dwingend bewijs ten aanzien van de feiten die volgens de verklaring van de ambtenaar (de notaris) door hem en in zijn aanwezigheid zijn geverifieerd: verklaringen betreffende deze geverifieerde feiten vallen binnen datgene wat de notaris tijdens het uitoefenen van zijn ambt omtrent zijn waarnemingen en verrichtingen heeft verklaard. Tegen dit veronderstelde bewijs is tegenbewijs mogelijk op grond van artikel 151 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.
- Verschijnen, legitimatie en toestemming van de partijen
Er is overeenkomstig artikel 157 lid 1 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering sprake van dwingend bewijs ten aanzien van het verschijnen en de legitimatie van de partijen en het feit dat zijh hebben ingestemd met de rechtshandeling die in de authentieke akte is vastgelegd: verklaringen betreffende deze geverifieerde feiten vallen binnen wat de notaris tijdens het uitoefenen van zijn ambt omtrent zijn waarnemingen en verrichtingen heeft verklaard. Tegen dit vermoeden van de waarheid van bewijs is tegenbewijs mogelijk op grond van artikel 151 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.
5. Bijzondere bewijskracht kan worden betwist:
Er zijn geen specifieke procedures voor het betwisten van de authenticiteit van een authentieke akte. De verklaringen van de partijen bij de authentieke akte kunnen inhoudelijk worden betwist door het leveren van tegenbewijs. Iemand de de authenticiteit van een akte betwist, moet bewijs leveren ofwel dat de akte vervalst is ofwel dat de persoon die de akte opgesteld heeft hiertoe niet gerechtigd was. In dit opzicht is er geen verschil tussen het betwisten van de authenticiteit en van de materiële geldigheid. Als de betwisting succesvol is, kan de authentieke akte niet meer ten uitvoer worden gelegd. De feitelijke tenuitvoerlegging kan worden betwist door middel van een "geschil ter zake van tenuitvoerlegging".
Voor de verjaring gelden de algemene regels, hetgeen betekent 20 jaar. Zie art. 3:306 van het Burgerlijk Wetboek.
1. Welke overheidsinstanties of daartoe gemachtigde instanties kunnen in uw rechtsstelsel authentieke akten afgeven in overeenstemming met artikel 3 lid 1 onder i van Verordening 650/2012?
2. Kunt u aangeven welke authentieke akten het meest gebruikelijk zijn bij erfopvolging en door welke overheidsinstanties deze akten worden afgegeven?
3. Bewijskracht van bepaalde akten, bijvoorbeeld de “acte de notoriété” in Frankrijk en Italië In art. 4:188 van het Burgerlijk Wetboek is het volgende bepaald:
- Een verklaring van erfrecht is een notariële akte waarin een notaris een of meer van de volgende feiten vermeldt:
- dat een of meer in de verklaring genoemde personen, al dan niet voor bepaalde erfdelen, erfgenaam zijn of de enige erfgenamen zijn, met vermelding of zij de nalatenschap reeds hebben aanvaard;
- dat al dan niet aan de echtgenoot van de erflater het vruchtgebruik van een of meer tot de nalatenschap behorende goederen krachtens afdeling 4.3.2 toekomt, met vermelding of aan hem een machtiging tot vervreemden of bezwaren of een bevoegdheid tot vervreemding en vertering is verleend, alsmede of en tot welk tijdstip de echtgenoot een beroep toekomt op artikel 4:29 leden 1 en 3;
- dat de nalatenschap is verdeeld overeenkomstig artikel 4:13, met vermelding of en tot welk moment de echtgenoot de bevoegdheid toekomt als bedoeld in artikel 4:18 lid 1;
- dat al dan niet het beheer van de nalatenschap aan executeurs, bewindvoerders of krachtens afdeling 4.6.3 benoemde vereffenaars is opgedragen, met vermelding van hun bevoegdheden; of
- dat een of meer in de verklaring genoemde personen executeur, bewindvoerder of vereffenaar zijn.
1. Wat voor akten bestaan er op het gebied van familierecht?